ဦး​ဘွန်​တု​မှ ယူ​နီ​ကုတ်​မှတ်စု​များ

မှတ်ချက်။   ။ ဦး​ဘွန်း​တု​လို့ ဆို​ထား​ပေ​မဲ့ အခြား လင်း​နက်-distros တွေ​အတွက်​လဲ အကျုံး​ဝင်​ပါ​လိမ့်​မယ်။ ဦး​ဘွန်​တု-သီး​သန့်​မဟုတ်​ပေ​မဲ့ တစ်​ချို့​အချက်အလက်​တွေ​က GNOME-သီး​သန့်​ပါ။ ကျွန်တော် GNOME မှာ​ပဲ စမ်း​ထား​ပါ​တယ်။ အခြား Desktop Enviroment တွေ​အတွက် (ဥပမာ။ KDE) အကျုံး​ဝင်​ချင်​မှ ဝင်​ပါ​လိမ့်​မယ်။

၁။ ယူ​နီ​ကုတ်​ပြောင်း⁠ပြောင်း​ချင်း မြင်သာ​တဲ့ အကျိုး​က မြန်မာ​စာစီ​စနစ် (sorting) ကို သုံး​လို့ ရ​လာ​တာ​ပါ။ အရင်​တုန်း​က ကျွန်တော် ဇော်ဂျီ​ကို သုံး​စဥ်​တုန်း​က ဖိုင်​မန်နေဂျာ(file manager)တွေ​မှာ မြန်မာ ဖိုင်​နာမည်​တွေ​ကို နာမည်​အလိုက် စီ​လို့ မ​ရ​ပါ​ဘူး။ ကျွန်တော်​စက်​ထဲ​မှာ ဖိုင်​နာမည် အတော်​များ⁠များ​ကို မြန်မာ​လို​သိမ်းထား​တဲ့​အခါ နာမည်​အလိုက် စီ​ထား​တော့ ရှာ​ရ​ဖွေ​ရ ပို​လွယ်​လာ​ပါ​တယ်။ ဖိုင်​မန်နေဂျာ​တွေ​မှ မဟုတ်​ပါ။ အခြား ယူ​နီ​ကုဒ်​ကို အသုံးပြု​တဲ့ ပ​ရို​ဂ​ရမ်​အတော်တော်​များ⁠များ​မှာ မြန်မာ​စာ​တွေ​ကို အဆင်​ချော​ချော သုံး​လို့​ရ​လာ​ပါ​တယ်။ ဥပမာ -  မြန်မာ​စာ​တွေ​ကို စီ​ချင်​ရင် တစ်​ခြား​မည်​သည့်​ဆော့ဖ်​ဝဲ​မှ မ​လို​ပဲ ကွန်​မန်း​လိုင်း​က sort ကို သုံး​ပြီး စီ​နိုင်​ပါ​တယ်။





ဒီ​အတွက် လင်း​နက်​အတွက် မြန်မာ locale ဖန်တီး​ရေးသား​ပေး​ထား​တဲ့​သူ​တွေ​ကို ကျေးဇူးတင်​ကြောင်း ပြော​လို​ပါ​တယ်။

၂။ ကျွန်တော် စမ်းသပ်​မိ​သ​လောက် လက်​ရှိ ယူ​နီ​ကုတ်​ဖောင့်​တွေ​ထဲ​မှာ ပိတောက်​တစ်​ခု​ပဲ ပြည့်⁠ပြည့်​ဝ​ဝ မှန်​မှန်ကန်​ကန် render လုပ်​နိုင်​ပါ​တယ်။ ဒါ​ကြောင့် ပိတောက်​ကို​ပဲ အမြင် သိပ်​မလှ​ပေ​မဲ့ သုံး​ဖြစ်​ပါ​တယ်။

၃။ ယူ​နီ​ကုတ် ကီး​ဘုတ်​ကို ဦး​ဘွန်​တု​မှာ သုံး​ချင်​ရင် နည်း​လမ်း အတော်​များ​များ ရှိ​ပါ​တယ်။  ပထမ​တစ်​ခု​က ကို​စေ​တန်၊ ကို​ဘောက်​တူး တို့​လုပ်​ထား​တဲ့  ကီးဘုတ်ကို သုံး​တာ​ပါ။ ကွန်​မန်း​လိုင်း​က​နေ  dpkg -i --force-all zg-mm3-kb.deb ဆို​ပြီး သွင်း​ဖို့ လို​ပါ​မယ်။ နောက်​တစ်​ခု​က ကျနော် အရင်​က ရေးထား​တဲ့ ibus ကို သုံး​ပြီး ရိုက်​နည်းပါ။ ဇော်ဂျီ​ကီး​ဘုတ်​က သိပ်​အဆင်​မ​ချော​ပေ​မဲ့ ယူ​နီ​ကုတ် ကီး​ဘုတ်​က ကျနော် စမ်း​ထား​သ​လောက် အဆင်​ပြေ​ပါ​တယ်။ ဒါ​မှ​မဟုတ် ibus မှာ​ပဲ ကိုအိမောင် ရေးထား​တဲ့​နည်းကို သုံး​ပြီး​လည်း ရိုက်​နိုင်​ပါ​တယ်။ ဒါ​ကို​တော့ ကျနော်  သေချာ မ​စမ်း​ဖြစ်​သေး​ပါ။

၄။ ကျွန်တော် သုံး​ဖူး​သ​လောက် ဝင်း​ဒိုး ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ​မှာ မြန်မာ​ဖောင့်​သုံး​ချင်​ရင် သက်ဆိုင်​ရာ ပ​ရို​ဂ​ရမ်​ရဲ့ ဆက်​တင်​မှာ ဖောင့်​ကို မိမိ နှစ်​လို​သော မြန်မာ​ဖောင့် ပြောင်းလဲ​သတ်​မှတ် ပေး​ဖို့​လို​ပါ​တယ်။ (ဥပမာ — ဂျီ​တော့​မှာ ဖောင့်​မ​ပြောင်း​ထား​ရင် မြန်မာ​စာ​တွေ​ကို လေးထောင့်​အကွက်​လေး​တွေ​ပဲ မြင်​နေ​ရ​တာ​မျိုး​ပါ။) အဲ​ဒီ​လို ဖောင့်​ပြောင်း​တာ​ရဲ့ ပြဿနာ​က မြန်မာ​ဖောင့် အတော်​များ⁠များ​ရဲ့ အင်​ဂ​လိပ်စာ စာလုံး​တွေ​က မလှ​တာ​ပါ။ ကံကောင်း​တာ​က ဦး​ဘွန်း​တု ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ​မှာ အဲ​လို ဖောင့်​ကို တိုက်ရိုက်​ကြီး သတ်​မှတ်​ပေး​စရာ​မ​လို​ပါ​ဘူး။ ဦး​ဘွန်း​တု​မှာ သက်ဆိုင်​ရာ ဘာသာ​စကား(စာသား)ကို default ဖောင့်​က render မ​လုပ်​နိုင်​ဘူး​ဆို​ရင် fontconfig ဆို​တဲ့  library ကို သုံး​ပြီး အခြား သင့်တော်​ရာ ဖောင့်​ကို ရွေးချယ် render လုပ်​ပေး​ပါ​တယ်။ ဒီ​မှာ ပြဿနာ​တစ်​ခု​က ကိုယ့်​စက်​ထဲ​မှာ မြန်မာ​ဖောင့်​တစ်​ခု​ထက် ပို​ရှိ​နေ​ရင် fontconfig က ဘယ်​ဖောင့်​ကို ရွေး​မ​လဲဆို​တာ​ပါ။

မိမိ စက်​ထဲ​မှာ မြန်မာ​ဖောင့် တစ်​ခု​ထက် ပို​ရှိ​နေ​ရင် ဘယ်​ဖောင့်​ကို​ရွေး​သလဲ​ဆို​တာ​ကို အောက်​ပါ ကွန်​မန်း​ကို အသုံးပြု​ပြီး သိရှိ​နိူင်​ပါ​တယ်။

fc-match ":lany=my"

ဆို​ပါ​စို့ — စက်​ထဲ​မှာ ဇော်ဂျီ​ကော တစ်​ခြား​ယူ​နီ​ကုတ်​ဖောင့်​တွေ​ပါ ရှိ​ရင် ပုံ​မှန်​အား​ဖြင့် fontconfig က ဇော်ဂျီ​ကို ရွေး​ပါ​လိမ့်​မယ်။ (ဇော်​ဂျီ​က ယူ​နီ​ကုတ်​ဖောင့်​တွေ​ထက် code point ပို​များ⁠များ​ပါ​လို့ နေ​ပါ​လိမ့်​မယ်။) ဒါ​ကို မိမိ​ရဲ့ home ဖိုလ်​ဒါ​အောက်​မှာ ".fonts.conf" ဆို​တဲ့ ဖိုင်​ကို အောက်​မှာ​ပြ​ထား​သ​လို ပြင်​ပေး​ဖို့ လို​ပါ​မယ်။  (padauk နေရာ​မှာ အခြား​မိမိ​နှစ်​လို​ရာ ဖောင့်​နာမည်​ကို ပြောင်း​ပါ။)

<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE fontconfig SYSTEM "fonts.dtd">
<fontconfig>
  <!--- Use padauk as Default Fallback Font -->
  <match targe="pattern"> 
    <test qual="any" name="lang" compare="eq"><string>my</string></test> 
    <edit mode="assign" name="family"> 
      <string>padauk</string> 
    </edit> 
   </match> 
</fontconfig>

၅။ နောက်​ပြဿနာ တစ်​ခု​က ဖောင့်​အကြီး​အသေး​ပါ။ မြန်မာ​ဖောင့်​တွေ​ကြီး​လွန်း​တာ သေး​လွန်း​တာ ချိန်​ချင်​ရင် fontconfig ကို​ပဲ သုံး​ပြီး ပြင်​နိုင်​ပါ​တယ်။

<?xml version="1.0"?> 
<!DOCTYPE fontconfig SYSTEM "fonts.dtd"> 
<fontconfig>
  <!--- Use padauk as Default Fallback Font -->
  <match targe="pattern"> 
    <test qual="any" name="lang" compare="eq"><string>my</string></test> 
    <edit mode="assign" name="family"> 
      <string>padauk</string> 
    </edit>
    <!--- Change Font Size -->
    <edit name="pixelsize" mode="assign">
      <double>16</double>
    </edit>
   </match> 
</fontconfig>

၆။ နံပါတ် (၁) မှာ ဆို​ထား​တဲ့​အတိုင်း ကျနော်​စက်​မှာ ယူ​နီ​ကုတ်​ဖောင့်​တွေ​ထဲ​က ပိတောက်​တစ်​ခု​ပဲ အဆင်​ချော​ချော render လုပ်​နိုင်​ပါ​သေး​တယ်။ ဒါပေမဲ့ အွန်​လိုင်းပေါ်​က တစ်​ချို့ ဆိုက်​တွေ​က (ဥပမာ-MITP) မြန်မာ​သ​ရီး​ကို default လုပ်​ထား​တတ်​ပါ​တယ်။ ဒါ​ကြောင့် - မြန်မာ​သ​ရီး ဖောင့်​နဲ့ render လုပ်​ရ​မဲ့ စာသား​တွေ​ကို padauk နဲ့ ပြောင်း​ပြီး render လုပ်​ချင်​တယ် ဆို​ပါ​စို့။ " .fonts.conf" ဖိုင်​ကို အောက်​မှာ ပြ​ထား​သည့်​အတိုင်း ထပ်မံ ပြင်ဆင်​ပေး​ဖို့ လို​ပါ​လိမ့်​မယ်။

<?xml version="1.0"?> 
<!DOCTYPE fontconfig SYSTEM "fonts.dtd"> 
<fontconfig>
  <!--- Use padauk as Default Fallback Font -->
  <match targe="pattern"> 
    <test qual="any" name="lang" compare="eq"><string>my</string></test> 
    <edit mode="assign" name="family"> 
      <string>padauk</string> 
    </edit> 
  </match>
  <!-- replace myanmar3 with padauk -->
  <match targe="pattern">
    <test qual="any" name="family" compare="eq"><string>myanmar3</string></test>
    <edit mode="assign" name="family">
      <string>padauk</string>
    </edit>
  </match>
</fontconfig>

--- ဆက်​ရန် ---