လင်း​နက်စ်​ကို ဘာ​ကြောင့်​သုံး​သင့်​လဲ

လင်း​နက်စ်​နဲ့ ပတ်​သတ်​ပြီး အမြင်​မှား​တစ်​ချို့

- လင်း​နက်​က သာမန်​လူ​တွေ သုံး​ဖို့ မဟုတ်​ဘူး။
ကျနော် networking စ​သင်​ကာ​စ​က သင်​တန်း​မှာ သူ​များ​တွေ​ကို လင်း​နက်စ် သင်​နေ​တာ သွား​ကြည့်​ဖူး​ပါ​တယ်။ အဲ​ဒီ​တုန်း​ကတော့ အမဲ​ရောင် screen ကြီး​မှာ ကွန်​မန်း​တွေ ရိုက်​နေ​တာ​ကို​ပဲ တွေ့​တော့ လင်း​နက်စ်​ဆို​တာ ကွန်​ပြူ​တာ ကျွမ်းကျင်​ပညာ​ရှင်​တွေ​ပဲ သုံး​တာ​လို့ တွေး​မိ​ခဲ့​ဖူး​ပါ​တယ်။ လင်း​နက်စ်​အကြောင်း ကြား​ဖူး​ကာ​စ လူ​တွေ​လည်း အဲ​ဒီ​လို​ပဲ တွေး​တတ်​ပါ​တယ်။ ဟိုး​အရင်​တုန်း​က လင်း​နက်စ်​ကို ကျွမ်းကျင်​ပညာ​ရှင်​တွေ​ပဲ အဓိက သုံး​ခဲ့​ပေ​မဲ့ အခု​အချိန်​မှာ အဲ​ဒါ​က မ​မှန်​တော့​ပါ​ဘူး။ လင်း​နက်စ်​ကို အသုံးပြု​နေ​တဲ့ သာမန်​ကွန်​ပြူ​တာ​အသုံးပြု​သူ (Desktop User) တွေ သန်း​ချီ ရှိ​နေ​ပါ​ပြီ။

- လင်း​နက်စ်​က ၀င်း​ဒိုး​လောက် မလှ​ဘူး။
မှား​ပါ​တယ်။ တစ်​ကယ်​တော့ လင်း​နက်စ်​က သေချာ​ပြင်ဆင်​သုံး​တတ်​သွား​ရင် ၀င်း​ဒိုး​ထက် အပြန်​တစ်​ရာ​လောက် လှ​အောင် ဖန်တီး​နိူင်​ပါ​တယ်။ အောက်​က ဗီ​ဒီ​ယို​တွေ​ကို န​မူ​နာ​ကြည့်​နိူင်​ပါ​တယ်။
http://www.youtube.com/watch?v=Of4m0AgPv-o
http://www.youtube.com/watch?v=69bKvvDV7a0

- လင်း​နက်စ်​က သုံး​ရ​တာ ခက်​တယ်။
လင်း​နက်စ်​က သုံး​ရ​တာ မ​ခက်​ပါ​ဘူး။ ဒါပေမဲ့ ၀င်း​ဒိုး​ကို သုံး​နေ​ကြ​လူ​က လင်း​နက်စ်​ကို စ​ပြောင်း​သုံး​တာ​ဆို​ရင် လုံး​ဝ​ကွဲပြား​တဲ့ system နှစ်​ခု ဖြစ်​တဲ့ အညီ ကျင့်​သား​မ​ရ​မ​ချင်း နည်း​နည်း အခက်​တွေ့​နိူင်​ပါ​တယ်။ ကျနော်​တို့ ၀င်း​ဒိုး​ကို စ​သုံး​ကာ​စ​က​လည်း အဲ​ဒီ​လို အခက်​တွေ့​ခဲ့​တာ​ပဲ ... မဟုတ်​ဘူး​လား။

- လင်း​နက်စ်​အတွက် လုပ်​ငန်း​သုံး​ပ​ရို​ဂ​ရမ်(Application)တွေ သိပ်​မ​ရှိ​ဘူး။
ဒါ​လည်း မှား​ပါ​တယ်။ လင်း​နက်စ်​အတွက် ရေးထား​တဲ့ ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ ထောင်​ချီ​ပြီး​တော့ ရှိ​ပါ​တယ်။ လင်း​နက်စ်​က အခု​မျက်မှောက်​မှာ ၀င်း​ဒိုး​လောက် ဆောဖ့်​ဝဲ​တွေ မ​ရှိ​သေး​ဘူး​ဆို​ပေ​မဲ့ ၀င်း​ဒိုး​အတွက် ထုတ်​လုပ်​ထား​တဲ့ ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ အများ​စု​ကို လင်း​နက်စ်​မှာ ဝိုင်(Wine) ဆို​တဲ့ ပ​ရို​ဂ​ရမ်​နဲ့ အသုံးပြု​နိူင်​ပါ​တယ်။ ပြီး​တော့ အခု​နောက်​ပိုင်း ကုမ္ပဏီ အများ​စု​က ၀င်း​ဒိုး​အတွက်​သာ​မက လင်း​နက်စ်​အတွက်​ပါ ပ​ရို​ဂမ်​တွေ ထုတ်​လာ​ကြ​ပါ​ပြီ။

- လင်း​နက်​က သွင်း​ရ​ခက်​တယ်။
လုံး​ဝ လုံး​ဝ​ကို မှား​ပါ​တယ်။ လင်း​နက်စ်​လောက် သွင်း​ရ​လွယ်​တာ လင်း​နက်စ်​ပဲ ရှိ​ပါ​တယ်။ လင်း​နက်စ်​က ၀င်း​ဒိုး​ထက် သွင်း​ရ​တာ ပို​မြန်​သ​လို ပို​လဲ​လွယ်​ပါ​တယ်။ လင်း​နက်စ်​ကို မိမိ​ကွန်​ပြူ​တာ​မှာ မ​သွင်း​ပဲ စီ​ဒီ​ရွမ်​က​နေ စမ်း​သုံး​ကြည့်​လို့​တောင် ရ​ပါ​တယ်။

ဘာ​လို့ လင်း​နက်စ်​ကို သုံး​သင့်​လဲ

- လင်း​နက်စ်​က ငွေ​ကြေး​အကုန်အကျ သက်သာ​တယ်။
၀င်း​ဒိုး​ကို အသုံးပြု​ဖို့ ဒေါ်လာ​ရာ​နဲ့​ချီ​ပြီး ၀ယ်​ရ​တာ​ပါ။ မြန်မာ​ငွေ​ဆို သိန်း​ချီ​ပြီး ကျ​မှာ​ပေါ့။ ကျနော်​တို့ မြန်မာ​နိူင်​ငံ​မှာ အခု ၀င်း​ဒိုး​ကို သုံး​နေ​တာ အများ​စု​က လိုင်စင်​မဲ့ (pirate) ခိုး​သုံး​နေ​ကြ​တာ​ပါ။ ဒါ​က အခု​အချိန်​မှာ ပြဿနာ မ​ရှိ​သေး​ပေ​မဲ့ နောင်​တစ်​ချိန်​မှာ ရှိ​လာ​နိူင်​ပါ​တယ်။ လင်း​နက်စ်​ကို​တော့ အခ​မဲ့ အင်​တာ​နက်ပေါ်​က ဒေါင်း​လုပ်⁠လုပ်​ပြီး သုံးစွဲ​နိူင်​ပါ​တယ်။ ပြီး​တော့ ၀င်​ဒိုး​မှာ တစ်​ခြား ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ အများ​စု​က​လည်း ပိုက်ဆံ​ပေး​ဝယ်​ရ​တာ​ပါ။ လင်း​နက်စ် ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ အများ​စု​က အခ​မဲ့​ပါ။ ဥပမာ - ၀င်း​ဒိုး​အတွက် ရုံး​သုံး​ပ​ရို​ဂ​ရမ်(Microsoft Office) ကို ဒေါ်လာ​ရာ​ချီ​ပြီး ပေး​ဝယ်​ရ​ပါ​လိမ့်​မယ်။ ထို​နည်းတူ မိမိ ဓာတ်​ပုံ​လေး​တွေ ပြင်ဆင်​လို​ပြန်​ပြီ​ဆို​ရင် ဖို​တို​ပြင်​တဲ့ ပ​ရို​ဂ​ရမ်(Adobe Photoshop) ကို ၀ယ်​ရ​ပါ​လိမ့်​မယ်။ လင်း​နက်စ်​မှာ​တော့ Open Office, GIMP အစ​ရှိ​တဲ့ ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ​ကို အခ​မဲ့ ရ​ယူ​နိူင်​သုံးစွဲ​နိူင်​ပါ​တယ်။

- လင်း​နက်စ်​က လွတ်လပ်​မူ (Freedom) ရှိ​တယ်။
အခ​မဲ့​ဖြစ်​တာ​နဲ့ လွတ်လပ်​တာ​နဲ့ မ​တူ​ပါ​ဘူး။ တစ်​ချို့ ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ​က အခ​မဲ့ ရ​ယူ​သုံးစွဲ​နိူင်​ပေ​မဲ့ အဲ​ဒီ ပ​ရို​ဂ​ရမ်​ကို မိမိ စိတ်​ကြိုက်​ပြင်ဆင် သုံး​ဆွဲ​နိူင်​ခွင့် မ​ရှိ​သ​လို တစ်​ခြား သူ​တွေ​ကို​လည်း ပြန်လည်​မျှဝေ​ခွင့် မ​ရှိ​အောင် လိုင်စင်​တွေ​နဲ့ ကန့်သတ်​ထား​ပါ​တယ်။ အဲ​ဒါ​တွေ​ကို freeware လို့ခေါ်​ပါ​တယ်။ ဒါပေမဲ့ လင်း​နက်စ်​နဲ့ လင်း​နက်စ်​ပ​ရို​ဂ​ရမ်​အများ​စု​ကို ဘယ်​လို ရေးသား​ထား​တယ်​ဆို​တာ မိမိ​ကိုယ်တိုင် လေ့​လာ​ကြည့်​ရူ​ပြီး မိမိ​စိတ်​ကြိုက်​ပြင်ဆင် သုံးစွဲ​နိူင်​ပါ​တယ်။ ပြီး​တော့ လွတ်လွတ်​လပ်​လပ် ပြန်လည်​မျှဝေ​ခွင့် ရှိ​ပါ​တယ်။ အဲ​ဒါ​ကို free software လို့ခေါ်​ပါ​တယ်။ ၀င်း​ဒိုး​က လိုင်စင်​တွေ​နဲ့ ကန့်သတ်​ထား​လို့ လွတ်လပ်​ခွင့် လုံး​ဝ မ​ရှိ​ပါ​ဘူး။ မိမိ​က ၀ယ်​ပြီး​သွား​ရင်တောင် ကွန်​ပြူ​တာ​တစ်​လုံး​ဆို တစ်​လုံး​မှာ​ပဲ သုံး​ရ​ပါ​မယ်။ နောက်​တစ်​လုံး​မှာ သုံး​ချင်​ရင် နောက်​လိုင်စင်​တစ်​ခု ထပ်​ဝယ်​ရ​ပါ​မယ်။ လင်း​နက်စ်​မှာ​တော့ မိမိ​စိတ်​တိုင်း​ကျ လွတ်လွတ်​လပ်​လပ် သုံးစွဲ​ပြီး ပြန်လည်​မျှဝေ​နိူင်​ပါ​တယ်။

- လင်း​နက်စ်​က ပိုမို​လုံခြုံ​ပြီး ပြဿနာ​ရှင်း​တယ်။
လင်း​နက်စ်​က ၀င်း​ဒိုး​ထက် အများ​ကြီး ပို​ပြီး လုံခြုံ​စိတ်ချ​ရ​ပါ​တယ်။ ဒါ​ကြောင့်​လည်း လုံခြုံ​ရေး (Security) အဓိက ဖြစ်​တဲ့ အင်​တာ​နက်​ဆာ​ဗာ​တွေ အများ​စု​က လင်း​နက်စ်​ကို​ပဲ သုံး​ကြ​တာ​ပါ။ လင်း​နက်​ကို သုံး​ရင် BSOD (Blue Screen of Death), Virus, Worms, Trojan တွေ​ကို မေ့​ထား​နိူင်​တယ်။ Anti-Virus, Firewall တွေ အတွက်​လည်း ခေါင်း​စားစရာ လို​တော့​မှာ မဟုတ်​ဘူး။ လင်း​နက်စ်​မှာ စက်​ဟန်း​သွား​လို့ ကွန်​ပြူ​တာ ပြန်​စ​ရ​တယ်(restart) ဆို​တာ မ​ရှိ​ပါ​ဘူး။

- လင်း​နက်စ်​က ပိုမို​ယုံကြည်​စိတ်ချ​ရ​တယ်။
၀င်း​ဒိုး​က closed source၊ လင်း​နက်စ်​က open source ပါ။ Source(source code) ဆို​တာ​က ကွန်​ပြူ​တာ ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ​ကို ဘယ်​လို​ရေးသား​ထား​လဲဆို​တဲ့ နည်း​ပါ။ ဥပမာ - ပြော​ရ​ရင် ကျနော်​တို့ ကိတ်​မုန့် ၀ယ်​တယ် ဆို​ပါ​စို့။ ကိတ်​မုန့်​ကို ဘယ်​လို​ဖုတ်​ထား​တယ်​ဆို​တဲ့ အသေး​စိတ်​ကို ကျနော်​တို့ မ​သိ​နိူင်​ပါ​ဘူး။ ထို​နည်းတူ closed source ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ​ကို ဘယ်​လို​ရေးသား​ထား​ပြီး ဘာ​တွေ​လုပ်​တယ်​ဆို​တယ်​ကို ကျနော်​တို့ သေချာ မ​သိ​နိူင်​ပါ​ဘူး။ ပြဿနာ​က ကိတ်​မုန့်​ထဲ ဘာ​ပါ​တယ်​ဆို​တာ​ကို ကျနော်​တို့ သေချာ မ​သိ​နိူင်​သ​လို closed source ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ ဘာ​တွေ​လုပ်​နေ​တယ်​ဆို​တာ ကျနော်​တို့ မ​သိ​နိူင်​ပါ​ဘူး။ မိုက်​က​ရို​ဆောဖ့်​က ကျနော်​တို့​ရဲ့ အရေးကြီး​တဲ့ ကိုယ်​ရေး​ကိုယ်​တာ​အချက်အလက်​တွေ​ကို အင်​တာ​နက်​က တစ်​ဆင့်​ပြန်​ပြီး စုဆောင်း​နေ​သလား​ဆို​တာ ဘုရားသခင်​နဲ့ ဘီလ်​ဂိတ်​ပဲ သိ​ပါ​တယ်။ :P လင်း​နက်​မှာ​တော့ open source ဖြစ်​တဲ့​အတွက် ဘာ​တွေ​ဘယ်​လို ရေးသား​ထား​တယ်​ဆို​တာ​ကို လူ​တိုင်း​ကြည့်​ရူ စစ်ဆေး​နိူင်​ပါ​တယ်။ တစ်​ကယ်​လည်း ကွန်​ပြူ​တာ​ပညာ​ရှင်​များ​စွာ​က လေ့​လာ​စစ်ဆေး​နေ​တာ​ပါ။ ဒါ​ကြောင့် open source ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ​က ပို​ပြီး ယုံကြည်​စိတ်ချ​ရ​ပါ​တယ်။

- လင်း​နက်စ်​ကို လက်ဝါး​ကြီး​အုပ်​ထား​တဲ့ ကုမ္ပဏီ မ​ရှိ​ပါ​ဘူး။
၀င်း​ဒိုး​ကို ကုမ္ပဏီ​တစ်​ခု​တည်း(မိုက်​က​ရို​ဆောဖ့်)က​ပဲ လက်ဝါး​ကြီး​အုပ် ထား​တာ​ပါ။ ဥပမာ ဆို​ပါ​စို့ - မိုက်​က​ရို​ဆောဖ့်​ကို ၀င်း​ဒိုး​ကို ဆက်​မ​ထုတ်​တော့​ဘူး​ဆို​ရင် ကျနော်​တို့ ဘာ​မှ မတတ်​နိူင်​ပါ​ဘူး။ လင်း​နက်စ်​က အဲ​ဒီ​လို ကုမ္ပဏီ တစ်​ခု​တည်း​ကို မှီခို​တာ မ​ရှိ​ပါ​ဘူး။ Red Hat က ဖီ​ဒို​ရာ(Fedora) လင်း​နက်စ်​ကို ဆက်​မ​ထုတ်​တော့​ဘူး​ဆို​ရင် ကျနော်​တို့ Canonical က အူ​ဘွန်​တု(Ubuntu) လင်း​နက်စ် ကို​သုံး​နိူင်​ပါ​တယ်။ ဒါ​မှ​မဟုတ် လင်း​နက်စ်​က အထက်​မှာ​ဆို​ခဲ့​တဲ့​အတိုင်း free software ဖြစ်​တဲ့​အတွက် မိမိ​ကိုယ်တိုင် ကုမ္ပဏီ​ထောင်​ပြီး ပြန်လည်​ဖြန့်​ဝေ​လို့​ရ​ပါ​တယ်။

- လင်း​နက်​က ပိုမို​အဆင်​မြင့်​ကောင်းမွန်​တယ်။
၀င်း​ဒိုး​မှာ လုံး​ဝ မ​ဖြစ်​နိူင်​တဲ့ ပိုမို​အဆင့်​မြင့်​ကောင်းမွန်​တဲ့ နည်း​ပညာ​တွေ လင်း​နစ်​မှာ အများ​ကြီး​ပါ⁠ပါ​တယ်။ ဥပမာ ဆို​ပါ​စို - ၀င်း​ဒိုး​မှာ ကွန်​ပြူ​တာ​မှာ ရှိ​သ​မျှ ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ အားလုံး​ကို upgrade လုပ်​ဖို့ မလွယ်​ပါ​ဘူး။ window update ရှိ​ပေ​မဲ့ အဲ​ဒါ​က မိုက်​က​ရို​ဆောဖ့်​က ဆောဖ့်​ဝဲ​တွေ​ပဲ update လုပ်​နိူင်​တာ​ပါ။ တစ်​ခြား မိုက်​က​ရို​ဆော့ဖ်​က မဟုတ်​တဲ့ ဆောဖ့်​ဝဲ​တွေ (Winzip, Winrar, Firefox, Nero Burning, PowerDVD ...) အစ​ရှိ​တာ​တွေ​ကို တစ်​ခု​ချင်း​လိုက်​ပြီး update လုပ်​ရ​မှာ​ပါ။ လင်း​နက်စ်​မှာ​တော့ က​လစ်​တစ်​ချက်​နှိပ်​ရုံ​နဲ့ ကွန်​ပြူ​တာ​ထဲ​မှာ သွင်း​ထား​တဲ့ ပ​ရို​ဂ​ရမ်​တွေ​အားလုံး​ကို update လုပ်​နိူင်​ပါ​တယ်။

- လင်း​နက်စ်​က ပို​မြန်​တယ်။
ဒါ​က ကိုယ်တိုင်​သုံး​ကြည့်​မှ သိ​မှာ​ပါ။ ဒါ​က အူ​ဘွန်​တု​လင်း​နက်စ်​နဲ့ ၀င်း​ဒိုး​ကို နိူင်း​ယှဉ်​ပြ​ထား​တာ​ပါ။

- လင်း​နက်စ်​က မိမိ စိတ်​ကြိုက် ပြင်ဆင်​လို့​ရ​တယ်။
၀င်း​ဒိုး​မှာ​ဆို​ရင် ပြင်ဆင်​လို့​ရ​တယ်​ဆို​ပေ​မဲ့ အကန့်​အသတ်​ရှိ​ပါ​တယ်။ နောက်​ခံ​ပုံ​တွေ၊ ကာ​လာ​ဒီ​ဇိုင်း၊ အထား​အသို​တွေ ပြောင်း​လို့​ရ​ပေ​မဲ့ အခြေ​ခံ Desktop Enviroment ပုံစံ​က တူ⁠တူ​ပါ​ပဲ။ လင်း​နစ်​မှာ​တော့ Desktop Enviroment ကို GNOME/KDE/xfce/Open Box/Xmonad အစ​ရှိ​သ​ဖြင့် မိမိ စိတ်​တိုင်း​ကျ ရွေးချယ်​ပြီး အသေး​စိတ် ပြင်ဆင်​နိူင်​ပါ​တယ်။

- လင်း​နက်စ်​မှာ အရမ်း​မိုက်​တဲ့ CLI ဆို​တာ ရှိ​တယ်။
ဒါ​က သာမန်​ကွန်​ပြူ​တာ​အသုံးပြု​သူ​တွေ အတွက် သိပ်​အရေး​မ​ပါ​လှ​ပေ​မဲ့ ကျနော်​တို့​လို ကွန်​ပြူ​တာ​သမား​တွေ အတွက် အရမ်း​အသုံးဝင်​ပါ​တယ်။ တစ်​ချို့​ကိစ္စ​တွေ​မှာ GUI(Grahpical User Interface)ထက် CLI(Command Line User Interface)က ပို​သင့်လျော်​ပါ​တယ်။ ဥပမာ - မိမိ​က ဖိုလ်​ဒါ​တစ်​ခု​မှာ ရာ​ချီ​ရှိ​တဲ့ text file တွေ​အားလုံး​ထဲ​က OS ဆို​တဲ့ စကားလုံး​ပါ​တာ​ကို ရှာ​ချင်​တယ် ဆို​ပါ​စို့။ လင်း​နက်စ်​မှာ "grep 'OS' -R ." ဆို​တဲ့ ကွန်​မန်း​လေး တစ်​ခု​နဲ့​တင် ပြီး​ပါ​တယ်။